Położona na szczycie wzgórza forteca Ćitor jest świadectwem romantycznych ideałów, wyznawanych przez radźpuckich wojowników. Trzykrotnie Ćitor padał łupem silniejszego przeciwnika i za każdym razem walka kończyła się typowo radźpuckim zwyczajem – zamiast się poddać, ogłaszano tzw. dźauhar. Ten rozpaczliwy rytuał polegał na tym, że kobiety i dzieci składały się w ofierze na ogromnym stosie pogrzebowym, natomiast mężczyźni przywdziewali szafranowe szaty i wychodzili naprzeciw wroga i niechybnej śmierci. Honor zawsze byt tu bardziej istotny niż sama śmierć.
Pomimo wspaniałego usytuowania fortu i jego barwnych dziejów, Ćitor nie jest zaliczany do najciekawszych miejsc, wobec czego przyjeżdża tu niewielu turystów. Nie znaczy to jednak, że nie warto miasta odwiedzić.
Historia
Piewsza klęska dotknęła Citor w 1303 r., kiedy to armia Ala-ud-din Khildźi, pathań-skiego króla Delhi, otoczyła fort w celu porwania pięknej Padmini, żony Bhim Singha. Kiedy było już wiadome, że nie ma szans na skuteczną obronę, wysoko postawione w hierarchii społecznej Radźputów kobiety (w tym Padmini) popełniły sati, a Bhim Singh poprowadził swych poddanych na pewną śmierć.
W 1535 r. Bahadur Szah, sułtan Gudźaratu, otoczył fort i ponownie o wyniku potyczki przesądził średniowieczny rytuał męstwa. Szacuje się, że w rezultacie ogłoszenia dźauhar zginęło wtedy 13 000 radźpuckich kobiet i 32 000 radźpuckich wojowników.
Ostatni najazd na Ćitor nastąpił 33 lata później, w roku 1568, kiedy to miasto dostało się w ręce władcy Mogołów, Akbara. I tym razem heroicznie broniono miasta, ale siły wroga były zbyt liczne – kobiety popełniły więc sati, otwarto bramy fortu i 8000 odzianych w pomarańczowe szaty wojowników wyszło naprzeciw pewnej śmierci. Z tego powodu maharana Udaj Singh uciekł do Udajpuru, gdzie założył nową stolicę. W 1616 r. Dźahangir zwrócił Ćitor Radźputom, ale nie wykazali oni chęci ponownego zasiedlenia miasta.
Orientacja i informacja
Fort usytuowany jest na 280 hektarach na szczycie wysokiego na 180 m, dość stromego wzgórza. Do roku 1568 miasto również znajdowało się w obrębie fortu, lecz obecnie nowa część Ćitoru, zwana Dolnym Miastem, rozciąga się na zachód od wzgórza. Od miejsca postoju autobusów, linii kolejowej i innych dzielnic miasta oddziela je rzeka.
Centrum Informacji Turystycznej (Tourist Reception Centre pn.-sb. 10.00-17.00; 41089) mieści się w hotelu RTDC Janta Avas Grah, niedaleko dworca kolejowego.
Fort
Uważa się, że Bhim, jeden z bohaterów Mahabharaty, jest odpowiedzialny za wybudowanie fortu. Wszystkie zabytki i atrakcje Ćitoru znajdują się w jego obrębie. Jednokilometrowe, zygzakowate podejście wiedzie przez siedem bram do Ram Pol -głównego wejścia na zachodniej stronie.
W drodze pod górę, mija się dwa ćhatri, upamiętniające miejsce, w którym Dźajmal i Kalla, bohaterowie oblężenia z roku 1568, zginęli w walce przeciw Akbarowi. Nieco wyżej, w miejscu, gdzie poległ Pat-ta, znajduje się następny ćhatri. Główne wejście po stronie wschodniej zwane jest Suradź Pol. Wewnątrz fortu wzdłuż zrujnowanych murów biegnie droga, a w jego części południowej mieści się park płowej zwierzyny.
Obecnie fort Ćitor to właściwie zapomniane ruiny, wśród których zachowały się fragmenty imponujących budowli. Najciekawsze miejsca można zwiedzić w ciągu kilku godzin (oczywiście nie na piechotę), ale osoby, które uwielbiają atmosferę wiekowych zabytków, powinny zostać dłużej w tym miejscu.
Pałac Rana Kumbha Jeśli po wejściu do fortu skręcisz w prawo, wkrótce dojdziesz do ruin tego pałacu. Mieszczą się w nim stajnie dla koni i słoni oraz świątynia Śiwy. Według legendy drugi dźauhar został ogłoszony właśnie tutaj, w sklepionej piwniczce. Naprzeciw pałacu znajduje się biuro i muzeum archeologiczne, a także skarbiec (Nau Lakha Bhandar).
Pałac Fateh Prakaś
Tuż za pałacem Rana Kumbha stoi kolejna, nieco nowsza budowla tego typu (maharana Fateh Singh zmarł dopiero w roku 1930). Mieści się w niej niewielkie, słabo oświetlone muzeum (otw. codz. oprócz pt. 10.00-16.00; wstęp – 2 INR); pozostała część budynku nie jest udostępniana zwiedzającym.
Wieża Zwycięstwa
Wieżę Zwycięstwa (Dźaja Stambh) zbudował w latach 1458-1468 Rana Kumbha w celu upamiętnienia swego zwycięstwa nad Mahmudem Khildźi z Malwy w roku 1440. Ma ona 9 kondygnacji, wznoszących się na 37 metrów, na jej szczyt prowadzą wąskie schodki. Wstęp kosztuje 0.50 INR (bezpł. pt.). Należy tu uważać, żeby nie uderzyć głową w nadpro-ża!
Fasadę budowli ozdabiają rzeźby hinduskie. Kopuła, zniszczona od uderzenia pioruna, została odnowiona dopiero w ubiegłym wieku. Niedaleko wieży znajduje się Mahasati, obszar, gdzie dokonywano kremacji ranów w czasie, gdy Ćitor był stolicą Mewaru. W tym miejscu znajduje się wiele kamieni sati oraz świątynia Sammidheśwar.