Dźhansi, 101 km na południe od Gwalioru, leży tuż za granicą z regionem Uttar Pradeś. Turyści przyjeżdżający do Dźhansi najczęściej nie są świadomi roli, jaką miasto odegrało w historii Indii. Głównym powodem, dla którego zatrzymują się w Dźhansi, jest dogodne połączenie z Khadżuraho. Dźhansi leży bowiem na trasie linii kolejowej Delhi-Humbaj i znajduje się najbliżej Khadżuraho. Bez problemu można się stąd dostać także do Delhi i Agry. Podróż autobusem z Dźhansi do Khadżuraho trwa 5 godz 30min.
Historia
Okres rozkwitu miasta przypadł na XVIII w., gdy strategiczne znaczenie Dźhansi przyćmiło sławę Orćhy (Orchhy), leżącej 18 km dalej na południe. W 1803 r. władzę nad stanem zaczęła przejmować Kompania Wschodnio-indyjska. Pięćdziesiąt lat później zmarł ostatni radża, nie pozostawiwszy po sobie męskiego potomka. Sprzyjało to oczywiście ekspansywnej polityce Anglików, którzy ustanowili prawo przejęcia władzy nad jakimkolwiek państwem czy księstwem, jeśli władca nie pozostawi męskiego potomka. Na mocy tego postanowienia żona radży Dźhansi została odsunięta od tronu, a kontrolę nad miastem przejęli Anglicy.
Żona radży Dźhansi
Przejęcie przez Anglików władzy nad Dźhansi w 1853 r., spotkało się z gorącym sprzeciwem wdowy po radży. Dlatego cztery lata później, po wybuchu rewolucji sipajów, rani stanęła na czele wojowników z Dźhansi. Podczas krwawego starcia wojska brytyjskie poniosły klęskę. Zwycięstwo nie uspokoiło jednak buntowniczych nastrojów Hindusów. Coraz częściej dochodziło między nimi do starć i konfliktów, co zręcznie wykorzystali Anglicy, ostatecznie zajmując miasto. Wdowa po radży ukrywała się wówczas w Gwaliorze. Nie godząc się z utratą Dźhansi, przebrana za mężczyznę stawiła czoło Anglikom. Wkrótce została zamordowana. Rani stała się odtąd symbolem bohaterskiej walki o niepodległości Indii; często porównuje się ją do Joanny d’Arc.
Orientacja i informacja
Zabudowania starówki skupione są za fortem, oddalonym o 2 km od dworca kolejowego. Dźhansi zajmuje bardzo rozległy teren, dlatego po mieście najlepiej poruszać się autorikszami.
Na dworcu mają swoje siedziby biura turystyczne stanów Uttar Pradeś i Madhja Pradeś, nie cieszą się jednak dobrą opinią. Oddział biura turystycznego z Uttar Pradeśu znajduje się również w hotelu Veerangana – przeważnie jest nieczynny.
Muzeum i fort w Dźhansi
Fort (codz., 6.00-17.00; wstęp: 0,25 INR), służący dawniej oddziałom armii indyjskiej, otwarty jest obecnie dla zwiedzających. Został zbudowany w 1613 r. przez maharadżę Bir Singha Deo z Orćhy. W 1858 r. Anglicy przekazali prawa do fortu maharadży Sindii, ale w 1866 r. zmienili zdanie i w zamian oddali Sindiom fort w Gwaliorze. Oprócz wspaniałych widoków z wałów obronnych, fort w Dźhansi dostarcza szczególnych emocji, mianowicie miejsce to nawiedzają małpy, które za nic sobie mają turystów, niezależnie od wieku, godności i płci. Radzimy więc zachować ostrożność.
Podchodząc do murów fortu, ujrzymy dioramę ukazującą krwawe sceny z bitwy, podczas której zginęła żona maharadży Dźhansi. Poniżej fortu znajduje się muzeum państwowe (w zimie otw.,10.30-cie pokoju dwuosobowego z łazienką, TV, telefonem i air coolerem to wydatek 150 INR, te same pokoje z klimatyzacją kosztują 275 INR.
Do najlepszych hoteli w mieście należy uroczy Jhansi Hotel (44-1360). Funkcję hotelu pełnił już za czasów panowania Anglików, tak więc ślady Radźu przetrwały do czasów obecnych. Na ścianach werandy wiszą głowy zwierząt zastrzelonych podczas urządzanych dawniej polowań. W okresie letnich upałów nadal stosuje się tu starą metodę ochładzania powietrza. Przed wejściem do hotelu wiesza się ogromne maty ze słomy (tutti). Są one cały czas zwilżane, dzięki czemu parująca w słońcu woda obniża temperaturę wewnątrz budynku. Pokoje dwuosobowe kosztują 310 INR (bez klimatyzacji), można też wynająć kilka pokoi z klimatyzacją za 350/450 INR. W hotelu jest wyśmienita restauracja.
Pobliski nowoczesny Hotel Raj Pałace (44-2554) oferuje pokoje z systemem schładzania powietrza w cenie 170/200 INR lub nieco droższe z klimatyzacją za 275/ 325 INR. Choć jest tu bardzo czysto, atmosfera nie równa się jednak tej z hotelu Jhnasi. Recepcja czynna całą dobę.
Turyści pragnący zaznać nieco luksusu powinni udać się do zadbanego i dobrze prowadzonego hotelu Sita (44-2956). Wszystkie pokoje mają dywan, TV, telefon i kosztują 325/400 (z systemem schładzania powietrza) oraz 475/525 INR (z klimatyzacją). Na miejscu znajduje się też świetny bar i restauracja.
Gastronomia
Restauracje znajdują się większości hoteli. Z dobrych dań słyną też lokale Nav Bharat Restaurant, koło hotelu Dźhansi, oraz Holiday. Smakosze lodów znajdą w mieście kilka wspaniałych lodziarni.
Połączenia
Autobus
Autobusy do Khadżuraho (43 INR 5 godz. 30 min.) odjeżdżają sprzed dworca kolejowego o 6.00, 7.00 i 11.00. W tym samym kierunku, ale nieco później (11.45 i 13.00) kursują autobusy z przystanku autobusowego. Wyjeżdżają stąd również autobusy do Gwalioru (28 INR, 3 godz.), Śiwpuri (28 INR, 3 godz.) i Datii (8 INR, 1 godz.). Turyści wybierający się do Orćhy raczej powinni wsiąść do tempo. Przejazd kosztuje 5 INR i trwa 40 minut; tempo odjeżdża tylko wtedy, gdy zbierze się komplet pasażerów.
Pociąg Ponieważ Dźhansi leży na linii kolejowej Delhi-Agra-Bhopal-Mumbaj, miejscowość ta ma doskonałe połączenia z wieloma indyjskimi miastami. Podróż najszybszym pociągiem Shatabdi Express kosztuje 350/700 INR do Delhi, 195/ 390 INR do Agry, 130/260 INR do Gwalioru i 280/560 INR do Bhopalu. Pociąg do Bhopalu odjeżdża o 10.47; do Delhi o 17.47.
Zwykłe pociągi ekspresowe kursują do Delhi (414 INR, 113/338 za 2/1 klasę), Agry (215 km, 3 godz., 54/199 INR), Gwalioru (97 km, 1 godz. 30 min., 27/114 INR), Bhopalu (291 km, 4 godz. 30 min., 84/ 255 INR), Indore (555 km, 10 godz., 139/ 415 INR) i Mumbaju (1158 km, 21 godz., 230/714 INR). Dźhansi posiada też bezpośrednie połączenia z Bangalurem (Bangalore), Lucknow (Lakhnau), Madrasem, Puną (Punę) i Waranasi (Benares).
Komunikacja miejska
Postój autorikszy znajdziemy na placu przed dworcem kolejowym. Łasi na pieniądze kierowcy za przejazd do przystanku autobusowego każą sobie płacić 10 INR, podczas gdy pokonanie tej samej trasy taksówką zbiorową zwaną tempo kosztuje zaledwie 2 INR.