Fatehpur Sikri leży około 40 km na zachód od Agry. W latach 1570 – 1585 za panowania cesarza Akbara tutaj znajdowała się stolica imperium mogolskiego. Wybudowane w krótkim czasie, miasto opustoszało równie nagle i zdumiewająco, gdyż – jak się zwykło przyjmować – wyschło miejscowe źródło wody. Jest doskonałym przykładem mogolskiego miasta z czasów największej świetności imperium.
Według legendy cesarz Akbar pozostawał długo bez męskiego potomka. Zdecydował się więc odbyć pieszą pielgrzymkę do świątobliwego szajcha Salima Cisztiego w Fatehpur Sikri. Święty mąż przepowiedział cesarzowi syna, późniejszego cesarza Dźahangira. Z wdzięczności Akbar nadał swemu potomkowi imię Salim i założył w Sikri stolicę państwa, wybudowawszy nowe okazałe miasto.
Cesarz Akbar był muzułmaninem, niemniej słynął ze swej tolerancji religijnej. Wiele czasu spędzał w Fatehpur Sikri na studiowaniu innych religii i dyskusjach. Jest twórcą nowej eklektycznej religii Din llahi. Na dworze Akbara przebywało wielu słynnych ludzi – poeta i minister Abulfazl, generalny minister dochodów państwowych Todar Mai czy ulubiony dworzanin Birbal. Domy owych dostojników dworskich znajdują się obok pałacu Akbara.
Większość turystów przybywa tu z Agry na jeden dzień. Warto jednak zatrzymać się nieco dłużej. Niezapomniany może pozostać wschód słońca ponad ruinami Fatehpur Sikri. Najlepiej obserwować go z murów miasta, znajdujących się 2 km na południe. Turyści, którzy zawitali do Fatehpur Sikri na jeden dzień, mogą skorzystać z toalet lub zostawić bagaż w Maurya Rest House. Za przechowanie bagażu płaci się 2 INR.
Orientacja i informacja
Opuszczone miasto znajduje się na wzgórzu, otw. od wschodu do zachodu słońca,
0,50 INR, pt. bezpł., kamera wideo 25 INR. Współczesna wioska, przystanek autobusowy i dworzec kolejowy położone są niżej, po południowej stronie wzgórza. Poza murami Fatehpur Sikri stoi Wielki Meczet i grobowiec Salima Ćisztiego. Zwiedzanie tych obiektów jest bezpłatne.
Fatehpur Sikri jest doskonale zachowanym miastem-widmem, o jakim można zamarzyć. Warto za parę rupii wziąć licencjonowanego przewodnika. Oficjalna cena wynosi 48 INR, ale jeśli nie ma dużego ruchu, przewodnik bierze połowę sumy. Przy Bramie Zwycięstwa (Buland Darwaza), prowadzącej do meczetu i grobowca, samozwańczy przewodnicy próbują naciągać nieświadomych turystów.
Wielki Meczet
Wspaniały Wielki Meczet został pomyślany jako replika meczetu w Mekce, nosi wpływy perskie i hinduskie.
Do meczetu (Dżama Masdżid, Dargah Masdżid) prowadzi wielka 54-metrowa Brama Zwycięstwa, upamiętniająca zwycięską kampanię wojenną Akbara w Gudźaracie.
Do imponującej bramy wiodą równie gigantyczne schody. Sklepione przejście bramy ozdabia inskrypcja, zaczerpnięta z Koranu: „Świat jest mostem, przejdź na drugą stronę, ale nie buduj na nim. Ten, kto ma nadzieję na godzinę, może mieć nadzieję na wieczność. Świat jest jedynie godziną, spędź ją nabożnie, reszta jest niewidzialna”. Ogromny rój pszczół zadomowił się przed bramą, lecz nie atakuje turystów, obsiada jedynie przechodzących obok gniazda.
Tuż przy bramie stoi głęboka studnia. Jeśli zbierze się większa liczba turystów, trafiają się miejscowi śmiałkowie, którzy rzucają się do studni ze szczytu bramy.
Niegdyś Akbar korzystał z Bramy Królewskiej (Śahi Darwaza) po wschodniej stronie meczetu. W północnej części dziedzińca znajduje się grób szajcha Salima Ćisztiego, tzw. dargah.
Dziś wzorem XVI-wiecznego cesarza grób Salima odwiedzają bezdzietne kobiety. Grobowiec świątobliwego męża pochodzi z 1570 r. i został wyciosany z białego marmuru. Wykute w marmurze okratowanie jest prawdopodobnie najdoskonalszym przykładem kunsztu kamieniarskiego w całych Indiach. Na dziedzińcu stoi też grób wnuka Salima, Islam Khana.
Pałac Dźodh Baj
Na północny wschód od meczetu znajduje się kasa biletowa i wejście do starego miasta. Pałac jest pierwszym budynkiem wewnątrz murów starego miasta. Zawdzięcza swą nazwę matce Dźahangi-ra, hindusce, córce maharadży Amberu. Kopuły tej budowli noszą cechy stylu muzułmańskiego, a kolumny – stylu hinduskiego.
Pałac Wiatrów (Hawa Mahal) jest łatwo rozpoznawalną komnatą, której ściany mają postać kamiennej kraty. Damy dworu prawdopodobnie stąd bacznie obserwowały, co dzieje się na zewnątrz.