Tadż Mahal (Taj Mahal)

Około 200 km od Delhi, w stanie Uttar Pradesh, na południowym brzegu rzeki Jamuny, położone jest, liczące ok. 1,5 mln mieszkańców, miasto Agra. W mieście tym znajduje się budowla, która uznawana jest za najpiękniejszy pomnik wzniesiony z miłości do kobiety.

Historia pewnej miłości

Historia tej miłości wygląda jak jedna z „Baśni tysiąca i jednej nocy”. W maju 1612 roku dziewiętnastoletnia Arjumand Banu Begum, wnuczka Mirzy Ghiasa Bega, teścia i pierwszego ministra cesarza Dżahangira poślubiła następcę tronu księcia Churrama, który w roku 1627, po śmierci ojca, objął tron jako Shahbuddin Muhammad Szahdżahan (Szach Dżahan).

Arjumand była formalnie trzecią żoną księcia, ale jednocześnie żoną najbardziej kochaną, obdarzoną tytułem Mumtaz Mahal co tłumaczone jest jako „umiłowana ozdoba pałacu”. Małżeństwo Mumtaz Mahal i Szach Dżachana trwało 19 lat. W roku 1631 cesarz udał się na wyprawę wojenną do Dekanu. Właśnie podczas tej wyprawy, 17 czerwca 1631 r. w miejscowości Barhanpur, Mumtaz Mahal zmarła podczas porodu czternastego dziecka – córki, nazwanej Gauhara Begum.

Grobowiec jak z baśni

Pogrążony w rozpaczy władca postanowił uczcić pamięć żony najwspanialszym grobowcem, jaki widział świat. Przy trwającej 22 lata budowie pracowało 20 tysięcy robotników, artystów perskich, a także europejskich, m.in. z Włoch i Francji.

Mauzoleum wykonane jest z białego marmuru, położone w parku nad rzeką Jamuną, otoczone z 3 stron murem i dostępne tylko z jednej strony. Do mauzoleum prowadzi trzydziestometrowa brama wejściowa z czerwonego piaskowca.

Centralną budowlę, o wysokości ponad 30 metrów wieńczy mierząca 26 metrów kopuła w kształcie cebuli – charakterystyczna dla kultury islamu. W czterech rogach wznoszą się na wysokość 41 m minarety, odchylone lekko na zewnątrz, by podczas trzęsienia ziemi nie uszkodziły mauzoleum.

Fasady inkrustowane są agatami, kwiatami z marmuru i wersetami z Koranu, wyrzeźbionymi przez artystę perskiego Amanta Khana Shiraziego.

Prace odbywały się m.in. pod kierunkiem perskiego budowniczego o imieniu Ustad Isa, który po zakończeniu budowy został, według przekazów, oślepiony aby nigdy nie wybudował nic równie pięknego.

Według innych przekazów robotnikom, z tej samej przyczyny, poobcinano kciuki. Tak więc miłość pomieszała się z egoizmem i okrucieństwem. Wnętrze Tadż Mahal ozdobione było szmaragdami, zrabowanymi przez Anglików. W niszy grobowej, pod kopułą, znajduje się sarkofag Mumtaz Mahal, a obok niego większy – Szahdżahana, umieszczony w mauzoleum przez jego syna Aurangzeba. Sarkofagi te są tylko pomnikami, gdyż prawdziwe groby małżonków znajdują się w podziemiach mauzoleum.

Anegdota iście nie-baśniowa

Z Tadż Mahal wiąże się także polska anegdota, znana właściwie tylko miłośnikom literatury lotniczej. Podczas II wojny światowej w Agrze znajdowało się lotnisko brytyjskiego Transport Command, na którym lądowały i z którego startowały samoloty przerzucane z USA i Wielkiej Brytanii na różne tereny działań wojennych. Jeden z takich samolotów, pilotowany przez polską załogę, na skutek trudności ze wznoszeniem, spowodowanych przez nadmierne obciążenie, nieomal „skasował” kopułę mauzoleum, w ostatniej chwili przelatując tuż nad nią.