Złota Świątynia w Amritsarze

Pod koniec XV wieku w Pendżabie powstała nowa religia, która miała stanowić pomost miedzy hinduizmem i islamem. Twórca tej religii, nazwanej sikhizmem – Guru Nanak chciał, aby społeczeństwo było wspólnotą ludzi pracujących na rzecz dobra wspólnego.

Wbrew panującemu systemowi kastowemu Guru Nanak uznawał równość wszystkich ludzi, a nawet przyznawał kobietom taki sam status jak mężczyznom. Łącznie w historii sikhizmu było dziesięciu Guru. Piaty z nich, Guru Ardżan, był twórcą świętej księgi Sikhów – „Adi Granth”, w której umieścił hymny czterech poprzednich Guru, dodając swoje własne oraz piętnastu innych świętych.

Niezwykła religia

Ostatni z Guru, znany jako Gobind Singh wprowadził istotne zmiany w organizacji religii. Stworzył on Khalsę, czyli Bractwo Czystych. Członkowie Khalsy są sobie równi bez względu na przynależność kastową.

Wtajemniczeni mężczyźni dodają do swojego nazwiska człon „Singh” (Lew) i obowiązuje ich noszenie tzw. Pięciu K, czyli rzeczy, których nazwy zaczynają się na literę K: „Kesz” – nieobcięte włosy; „Kangha” – grzebień; „Kara” – stalowa obręcz na nadgarstku „Kirpan” – krótki miecz albo sztylet, „Kacz” – krótkie spodnie do kolan.

Guru polecił członkom Khalsy odmawianie odpowiednich modlitw: o wschodzie Słońca, o zachodzie Słońca oraz przed udaniem się na spoczynek. Nie wolno im było palić tytoniu, pić alkoholu, jeść mięsa zwierząt zabitych oraz dopuszczać się cudzołóstwa. Nie mogli obcinać włosów, ani bród. Powinni oni walczyć w obronie słusznych praw, w obronie swej religii, przeciwko tyranii – nigdy dla zysku materialnego.

Jedenasty Guru

Przed śmiercią Gobind Singh oświadczył, że jedenastym Guru ma być święta księga „Adi Granth”. Księga ta przechowywana jest w Złotej Świątyni zbudowanej za kadencji Piątego Guru – Guru Ardżana. Kamień węgielny pod jej budowę położył wielki przyjaciel Guru Ardżana, muzułmański sufi o imieniu Mian Mir. Świątynia, zwana również Hari Mandir, zbudowana została na wyspie znajdującej się na wodach jeziora Amrit Sarovar, od którego wzięło nazwę miasto Amritsar.

Słowo Hari oznacza imię różnych bogów, a szczególnie Wisznu, natomiast Mandir to świątynia. Nazwa jeziora i wyspy, na której stoi świątynia pochodzi od słowa „ambit” tj.: nieśmiertelne, niezniszczalne, wieczne. Wyspa połączona jest ze stałym lądem za pośrednictwem grobli, zwanej Mostem Guru, a świątynia dostępna jest dla wszystkich.

Odwiedziny świątyni

Wewnątrz wszyscy goście częstowani są ciastem – praasad, wykonanym z mąki, cukru i klarowanego masła, którym według zwyczaju po wyjściu ze świętego miejsca muszą się podzielić z mijanymi po drodze ludźmi.

Świątynia otwarta na cztery świata strony

Święta księga Adi Granth przykryta jest różowym całunem i wystawiana w świątyni tylko w porze dnia. Wieczorem, około godziny dwudziestej drugiej, księga przenoszona jest do budynku sikhijskiego parlamentu – Akal Takhat. W lecie poranna ceremonia przekazania księgi do świątyni rozpoczyna się o 4.00, w zimie godzinę później.

Złotą Świątynia posiada wejście z czterech stron, co jest symbolem tego, iż Świątynia jest otwarta dla ludzi wszystkich wyznań, ras oraz klas społecznych. Budowla składa się z dwóch kondygnacji, Dolna z nich ozdobiona jest motywami zwierzęcymi i roślinnymi, przypominającymi stylem i sposobem wykonania ozdoby Tadż Mahal.

Złota kopuła przedstawia odwrócony kwiat lotosu. Zwrócenie kwiatu w stronę ziemi symbolizuje troskę Sikhów o losy świata. Kopuła pokryta jest czystym złotem, którego wagę ocenia się na 100 kg.

W pobliżu głównej bramy znajduje się wieża zegarowa z muzeum sztuki sikhijskiej. Jak w każdej świątyni sikhijskiej, także i w tej można otrzymać bezpłatny posiłek, składający się zazwyczaj z „ćiapati” i soczewicy. Można tu także bezpłatnie przenocować, ale oczekiwana jest ofiara na rzecz świątyni.