Położony na zboczach 2134-metrowego wzgórza i otoczony plantacjami herbaty Dardżiling, pełniący od poł. XIX w. rolę ośrodka wypoczynkowego dla oddziałów brytyjskich, przebywających wówczas w Indiach, jest obecnie jedną z najpopularniejszych górskich miejscowości w kraju. Corocznie odwiedzają go setki ludzi szukających schronienia przed upałem i wilgocią, jaka latem panuje na nizinach. O popularności miasta świadczy fakt, iż działa tu aż 60 hoteli uznawanych przez biura turystyczne oraz wiele innych, które niestety nie zdołały sprostać wymaganym standardom. W czasie pobytu w Dardżilingu napotyka się mieszkańców gór, którzy przybyli tutaj ze wschodnich Himalajów w celach zarobkowych, handlowych lub, jak w przypadku uciekinierów z Tybetu, w poszukiwaniu schronienia.
Przybywając tutaj poza porą deszczową, która w Indiach trwa od czerwca do września, można podziwiać rozciągające się stąd wspaniałe widoki na ośnieżone szczyty Kanczendzongi i innych gór oraz wezbrane rzeki, które przecinają znajdujące się w dole kotliny. Dardżiling to niezwykle interesujące miasto – warto zwrócić uwagę na tutejsze buddyjskie klasztory, a także wybrać się na wycieczkę na jedną z okolicznych plantacji, aby zapoznać się z procesem przetwórstwa herbaty. Można też przejechać się wyciągiem krzesełkowym, zrobić zakupy na tutejszym bazarze, odwiedzić sklepy z wyrobami rzemieślniczymi lub też wyruszyć na wspinaczkę w wysokie góry szlakiem, który biegnie w pobliżu granicy z Sikkimem.
Podobnie jak w innych miastach himalajskich, największą atrakcją turystyczną jest podróż miniaturową kolejką. Jej trasa, biegnąca z New Dźalpajguri do Dardżilingu, wije się serpentynami na zboczach pagórków i gór, na przemian wznosząc się i opadając.
Historia
Aż do początku XIX w. obszar położony pomiędzy obecną granicą Sikkimu a nizinami Bengalu, łącznie z Dardżilingiem i Kalimpongiem, znajdował się pod panowaniem radżów Sikkimu. W 1706 r. utracili oni na rzecz Bhutanu Kalimpong, zaś resztę terytorium zagarnęli Gurkhowie, którzy w 1780 r. najechali Sikkim, co dodatkowo umocniło ich pozycję w Nepalu.
Zabór tych terytoriów doprowadził do konfliktu pomiędzy Gurkhami a założoną przez Anglików Kompanią Wschodnioindyjską, w wyniku którego stoczono kilka krwawych bitew. Zakończyły się one pokonaniem Gurkhów i odebraniem im ziem zdobytych od władców sikkimskich. Część tych posiadłości została zwrócona Sikkimowi, który pozostał niezależną prowincją, jednak Anglicy zastrzegli sobie prawo do interwencji w razie konfliktu z którymś z sąsiednich państw.
Jeden z takich zatargów zmusił w 1828 r. Anglików do wysłania na te tereny w celu rozeznania sytuacji dwóch oficerów, którzy zatrzymali się na jakiś czas w Dardżilingu, zwanym wówczas Dordże Ling, czyli Miasto Pioruna, na cześć lamy – założyciela klasztoru na szczycie Observatory Hill. Oficerowie zauważyli, że panują tutaj wymarzone warunki na założenie ośrodka wypoczynkowego i sanatorium, a także punktu wypadowego do Nepalu i Tybetu. Natychmiast zameldowali o tym swoim przełożonym w Kalkucie. Po krótkich negocjacjach z radżami Anglicy przejęli okoliczne ziemie w zamian za płacone corocznie 3000 INR (w 1846 r. kwotę tę podwojono).
Transakcja spotkała się z ostrym sprzeciwem ze strony Tybetańczyków, którzy uważali Sikkim za swą lenną posiadłość. Szybki rozwój Dardżilingu i wzrost jego znaczenia jako ośrodka handlu i produkcji herbaty, a także jego dogodne położenie na szlaku handlowym wiodącym z Sikkimu na tereny nizinne, przyczyniły się do powiększenia majątku lamów i kupców sikkiskich. Sytuacja stawała się coraz bardziej napięta, aż w 1849 r. aresztowano dwóch angielskich podróżników: Sir Josepha Hookera i dr. Campbella, którzy podróżowali po prowincji za pozwoleniem radży i rządu brytyjskiego. Sikkijczycy stawiali niezwykle wygórowane warunki za ich uwolnienie, jednak po miesiącu wynegocjowano bezwarunkowe uwolnienie z więzienia obu Anglików.
W odpowiedzi na ten czyn rząd brytyjski zajął cały obszar położony pomiędzy granicą Sikkimu a nizinami Bengalu i wstrzymał wypłacanie radży pensji, która wówczas wynosiła 6000 INR. Ponownie otrzymał ją dopiero następca radży, przy czym w 1868 r. podniesiono jej sumę do 9000 INR, a w 1874 r. do 12 000 INR.
Przyłączenie tych terenów do posiadłości Wielkiej Brytanii przyczyniło się do zmiany statusu Dardżilingu. Początkowo był on jedynie enklawą w państwie sikkijskim i aby do niego dotrzeć, Brytyjczycy zmuszeni byli przejeżdżać przez tereny znajdujące się pod panowaniem radży. Po aneksji Dardżiling znalazł się w obrębie ziem należących do imperium brytyjskiego, zaś Sikkim zupełnie odcięto od terenów nizinnych. Doprowadziło to do najazdu Tybetańczyków na to państwo i zbrojnej wyprawy Brytyjczyków do Lhasy.
Kiedy Brytyjczycy po raz pierwszy odwiedzili Dardżiling, był on już dość dużą wioską, jego okolice porastał gęsty las, a okoliczne tereny były prawie zupełnie nie zamieszkane z wyjątkiem osad, rozwijających się w czasach poprzedzających wojny z Bhutanem i Nepalem. Miasto rozrastało się w bardzo szybkim tempie, już w 1840 r. powstała tutaj droga, sanatorium i hotel. W 1857 r. Dardżiling zamieszkiwało 10 000 ludzi.
Nagły wzrost liczby mieszkańców miasta był spowodowany przybyciem na te tereny robotników z Nepalu, których zatrudniano do pracy na plantacjach herbaty założonych przez Brytyjczyków w latach 40. XIX w. Do dziś większość mieszkańców Dardżilingu posługuje się językiem nepalskim, a miasto nieodparcie kojarzy się z herbatą.
Przybycie Nepalczyków, głównie Gurkhów, na górskie obszary Bengalu Zachodniego doprowadziło w poł. lat 80 XX w. do wybuchu ostrego konfliktu. Wywołali go Gurkhowie, oskarżając rząd bengalski o dyskryminację swego narodu. Indyjska konstytucja nie uznawała ich języka i dlatego stanowiska rządowe dostępne były wyłącznie dla tych, którzy posługiwali się językiem bengalskim.
Panujące przez dłuższy czas napięcie doprowadziło do wybuchu trwających aż dwa lata zamieszek, w których zginęło kilkaset osób, a tysiące zostało pozbawionych dachu nad głową. Całkowicie wstrzymano wówczas ruch turystyczny, zawieszono połączenia kolejowe, a na terytorium to wkroczyły indyjskie wojska. Inspiratorem zamieszek był Gurkhijski Front Wyzwolenia Narodowego (GNLF), na czele którego stał Subash Ghising, domagający się utworzenia samodzielnego państwa Gurkhów. Swój udział miała w nich również Komunistyczna Partia Indii zdobywająca zwolenników wśród tutejszych obywateli.
W końcu 1988 r. doprowadzono wreszcie do ugody, w wyniku której rada Darjeeling Gorkha Hill uzyskała od rządu centralnego dużą autonomię. W grudniu tego samego roku odbyły się wybory do rady, w których 26 spośród 28 miejsc zajęła partia GNLF. Obecnie Dardżiling pozostaje w obrębie Bengalu Zachodniego, jednak o jego sprawach wewnętrznych decyduje rada, której większość tworzą politycy pochodzący z Nepalu.