Przed stuleciami Leh był ważnym miastem na szlaku jedwabnym prowadzącym z Chin. Okres prosperity dawno się już skończył i dziś miejscowość pełni funkcję bazy wojskowej i jest też ośrodkiem turystycznym. Mimo to stare uliczki nie utraciły swego uroku i nadal są wymarzonym miejscem na spacery. Miasto leży na terenie urodzajnej doliny, 10 km na północny wschód od rzeki Indus.
Orientacja
Poruszanie się po niewielkim Lehu nie jest trudne. Miasto przecina tylko jedna główna ulica, na której końcu wznosi się pałac Leh. Przystanek autobusów i jeepów znajduje się w południowej części miasta. Jeszcze dalej na południe, kilkanaście km za Lehem, w pobliżu klasztoru Spitok Gompa, usytuowane jest lotnisko, z charakterystycznym stromym pasem startowym.
Informacje
Niedogodnie położone biuro turystyczne (tr2497), mieści się w Tourist Reception Centre (Centralna Recepcja Turystyczna) przy drodze na lotnisko. Wprawdzie nie służy nadmiarem informacji, ale przynajmniej można tu wypożyczyć sprzęt do wycieczek wysokogórskich. Za wypożyczenie wyjątkowo dobrej jakości namiotu płaci się dziennie 20INR ( na tydzień 100 INR), za kurtki 16 INR dziennie, a za buty 20 INR dziennie. Wypożyczalnia sprzętu znajduje się też w Nezer View Guest House; obowiązują podobne ceny. W budynku organizacji ekologicznej w Ladakhu (Ladakh Ecological De-velopment Group; LEDeG), mieści się świetna biblioteka, jest tu także wzorcowy dom ogrzewany energią słoneczną. Warto zaopatrzyć się w wydawaną przez LEDeG broszurę zawierającą wiele pożytecznych rad i wskazówek dotyczących wypraww góry. Obowiązujące w Ladakhu normy obyczajowe nie zezwalają na noszenie krótkich spodni i spódnic, a także odkrywanie ramion i publiczne okazywanie sympatii płci przeciwnej. Niestety, coraz częściej zdarzają się przypadki lekceważenia przez turystów obyczajów od wieków kultywowanych przez miejscową ludność.
W prywatnym biurze komunikacji Gypsy’s World (naprzeciwko hotelu Yak Taił) wykonywać można rozmowy telefoniczne typu STD/ISD. Na połączenia nie trzeba długo czekać, ale ceny rozmów są bardzo wysokie. Największy wybór książek o Ladakhu, a także powieści i widokówki oferuje księgarnia Artou Bookshop.
Osoby, które po 36 godzinach od przyjazdu do Ladakhu nadal źle odczuwają zmiany klimatyczne, powinny skorzystać z pomocy lekarskiej (2560). Klinika w Lehu przyjmuje pacjentów przez dobę.
Pałac w Lehu
Pałac w Lehu, przypominający do złudzenia ogromny tybetański zamek Potala w Lha-sie, został zbudowany w XVI w. Obecnie, na skutek walk pomiędzy Ladakhem a Kaszmirem, budowla, prawie w całości zniszczona, nie jest zamieszkana.
Głównym powodem, dla którego warto wybrać się do pałacu, jest roztaczający się z dachu piękny widok pasma Zanskar za rzeką Indus. Królewska rodzina z Ladakhu sprzedała pałac Archaeological Survey of India (Indyjskiej Fundacji Archeologicznej), i obecnie przeprowadzany jest niezwykle ambitny projekt odbudowy (rodzina królewska osiadła w pobliskim Stoku). Jeśli pojawi się mnich, można go poprosić o otwarcie sali modlitewnej. Po wejściu do zakurzonego i napawającego grozą ciemnego wnętrza zwiedzającym zaczynają się powoli ukazywać ogromne maski. Za przeżyte tu chwile emocji płaci się 5 INR; uwaga na dziury w podłodze!
Klasztory Leh Gompa i Tsemo Gompa
Wysoko za pałacem wznosi się klasztor Leh Gompa, posiadający stare obrazy i rękopisy. W zbudowanym w 1430 r. Tsemo Gompa (Czerwony Klasztor; czyn., 7.00-9.00) znajduje się piękny, wysoki na trzy piętra, posąg Buddy. Za Lehem iTsemo stal jeszcze jeden klasztor, niestety, do dziś zostały po nim tylko ruiny. Możnastąd jednak podziwiać wspaniałą panoramę Lehu.
Sankar Gompa
Ładny szlak spacerowy prowadzi do oddalonego o 2 km od Lehu niewielkiego klasztoru Sankar Gompa (czyn., 7.00-10.00 i 17.00-19.00; wstęp:10 INR). Do klasztoru doprowadzony jest prąd, dlatego też warto wybrać się tam pod wieczór, gdy budowla jest pięknie podświetlona. Na piętrze znajduje się ogromny posąg Awalokiteśwara, przedstawiający bóstwo z mnóstwem rąk i głów. Organizacja ekologiczna w Ladakhu Tuż obok Tsemo-La Hotel ma swoją siedzibę organizacja ekologiczna (Ladakh Ecologi-cal Development Centre; LEDeG). Działanie stowarzyszenia skupia się przede wszystkim na propagowaniu „takiej strategii rozwoju Ladakhu, która dopasowana będzie do panujących tu warunków, środowiska i kultury”. Członkowie LEDeG zachęcają do korzystania wyłącznie z energii słonecznej, dążą do zgłębiania wiedzy na temat medycyny i środowiska, namawiają do powrotu do tradycyjnych metod uprawy ziemi, zajmują się też wydawaniem książek w języku lokalnym. Biuro LEDeG chętnie gości zainteresowanych ekologią turystów, oferując im również możliwość korzystania z biblioteki i restauracji.
W poniedziałki, środy i piątki o godz. 15.00 wyświetlany jest interesujący film pt. Ancient Futures – Learning from Ladakh (Przyszłość w przeszłości – ucząc się od Ladakhu). Ciekawostką jest fakt, iż głos pojawiającej się w filmie Heleny Norberg-Hodge, założycielki LEDeG, brzmi równie chłodno i oschle jak głos byłej premier Wielkiej Brytanii.
Studencki ruch oświatowo-kulturalny w Ladakhu (SECMOL)
Członkowie ruchu studenckiego (Students’ Educational & Cultural Movement od Ladakh; SECMOL) zajmują się organizowaniem imprez kulturalnych mających na celu promowanie tradycyjnych form sztuki. Osoby dobrze mówiące po angielsku mogą wybrać się na spotkanie studentów, odbywające się w poniedziałki i czwartki o godz. 16.00, i pomóc im w nauce języka. SECMOL ułatwia znalezienie zakwaterowania u rodzin.
Medytacje
Zbiorowe medytacje odbywają się codziennie o godz. 17.00, w budynku Mahabodi Society (naprzeciwko hotelu Ri-Rab). Od czasu do czasu towarzystwo organizuje również kursy medytacji.