Prawdopodobnie żadne inne miasto w Radźasthanie nie jest tak urocze jak Udajpur, mimo że stan ten słynie ze wspaniałych fortec na szczytach wzgórz, egzotycznych, baśniowych pałaców oraz legend o średniowiecznym męstwie i heroizmie. Francuscy impresjoniści, nie mówiąc już o braciach Grimm, z pewnością byli zauroczeni tym miastem. Nie bez powodu Udajpur zwane jest Wenecją Wschodu.
To przepiękne miasto, założone w 1568 r. (po upadku Citoru) przez maharanę Udaj Singha, może rywalizować z najwspanialszymi budowlami Mogołów. Udajpur słynie też jako centrum teatralne, malarskie i rzemieślnicze. Region jest bardzo zasobny w wodę, dlatego w mieście znajduje się wiele parków i ogrodów, które niejednokrotnie podchodzą pod same brzegi jezior.
Jeszcze do niedawna w wyżej położonej części miasta rósł las, ale, podobnie jak w innych regionach Indii, został on wycięty i przeznaczony na opał. Miasto otaczał niegdyś mur obronny, który uległ już znacznym zniszczeniom; do dziś zachowały się jedynie bramy i część murów usytuowanych na najwyższych skałach. Wielka szkoda, że tak niewiele pozostało z tego niezwykłego zabytku.
Zabudowania i zakłady przemysłowe Udajpuru przekroczyły już dawne granice miasta, przyczyniając się do znacznego zanieczyszczenia powietrza. Ale w tym przypadku nie należy się przejmować ekologicznymi niedogodnościami – w starej części miasta znajduje się zupełnie inny świat.
Orientacja i informacja
Stare miasto, ograniczone fragmentami murów miejskich, znajduje się na wschodnim brzegu jeziora Pićola. Dworce kolejowy i autobusowy, usytuowane są poza obrębem murów, na południowy wschód od miasta.
Centrum Informacji Turystycznej (pn.-sb. 10.00-13.30 i 14.00-17.00; 411535) oraz Tourist Bungalow także leżą za mu-rami miejskimi, na północny wschód od centrum i około 1 km od dworca autobusowego. Punkt informacji turystycznej znajduje się również na lotnisku i dworcu kolejowym.
Poczta główna leży na północ od starego miasta, za kinem przy Chetak Circle, natomiast usługi poste restante prowadzi urząd pocztowy przy skrzyżowaniu Hospital Rd i drogi biegnącej na północ od bramy Delhi, blisko Tourist Bungalow. Zatrudnieni tu pracownicy są rzetelni i chętnie służą pomocą.
Jezioro Pićola
Wspaniałe jezioro Pićola powiększył założyciel miasta maharana Udaj Singli. Zbudował on kamienną zaporę zwaną Badi Pol, dzięki czemu jezioro ma obecnie 4 km długości i 3 km szerokości. Mimo to jest ono dosyć płytkie, a w czasie suszy zupełnie wysycha. Wtedy z brzegu można na piechotę dostać się do pałaców położonych na wysepce. Na szczęście taka sytuacja zdarza się bardzo rzadko. Pałac Miejski zajmuje stosunkowo duży odcinek wschodniego brzegu. Na południe od pałacu usytuowane są ogrody, które podchodzą aż do tafli wody. Na północ od tej budowli, nad jeziorem, znajdują się tereny spacerowe, gdzie zobaczyć można m.in. interesujące ghaty, służące do kąpieli, i dhobi, służące do prania.
Z jeziora wyłaniają się dwie wysepki -Dźagniwas i Dźagmandir. Z przystani Bansi Ghat koło Pałacu Miejskiego można wypłynąć promem na przyjemną, choć dosyć drogą wycieczkę (30 min – 45 INR, 1 godz. – 90 INR). Popularny rejs w czasie zachodu słońca kosztuje 110 INR.
Wyspa Dźagniwas (hotel Lake Pałace)
Dźagniwas, wyspa, na której stoi Lake Pałace, ma półtora hektara powierzchni. Pałac, zbudowany w 1754 r. przez mahara-nę Dźagata Singha II, zajmuje całą wyspę. Obecnie mieszczą się tu luksusowe hotele z dziedzińcami, fontannami, ogrodami i basenem. Jest to doprawdy magiczne miejsce, ale zwyczajni turyści mogą się czuć nieco zagubieni. Jeszcze do niedawna istniała możliwość zwiedzenia pałacu i wypicia wieczornej herbaty, ale obecnie turyści (nie mylić z gośćmi hotelowymi) mają tu wstęp tylko w czasie lunchu, i to pod warunkiem, że hotel nie jest przepełniony (a przeważnie jest). Hotel organizuje rejsy promem z Pałacu Miejskiego na wyspę.
Wyspa Dźagmandir Drugi pałac zlokalizowany na wyspie to Dźagmandir, którego budowę rozpoczął maharana Karan Singh, natomiast jego nazwa pochodzi od maharany Dźagata Singha (1628-52), który dokonał wielu przebudówek. Istnieje opinia, że władca Mogołów Szahdżahan, który przebywał w Udajpurze w latach 1623-24, zaczerpnął stąd wiele pomysłów przy budowie Tadż Mahalu.